ਨਵੇਂ ਨਾਵਲ ਦੇ ਬਹਾਨੇ

ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਮੇਰੇ ਬ੍ਰਤਾਨਵੀ ਯੂਨੀਵਰਸਟੀਆਂ ਦੇ ਨਿਰੰਤਰ ਚਕਰ ਲਗਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ, ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰੇ ਬੱਚੇ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ ਤੇ ਉੁਹਨਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡਣ-ਲੈਣ ਜਾਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ। ਇਵੇਂ ਇਹਨਾਂ ਯੂਨੀਆਂ ਵਿਚ ਮੇਰੇ ਕੁਝ ਦੋਸਤ ਵੀ ਬਣ ਗਏ ਹਨ, ਕੁਝ ਕੁ ਅਧਿਆਪਕ, ਕੁਝ ਕੁ ਵਿਦਿਆਰਥੀ। ਇਹਨਾਂ ਤੋਂ ਮੈਨੂੰ ਇਥੋਂ ਯੂਨੀਆਂ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਮਿਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਨਾਵਲ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸਾਬਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਮੇਰਾ ਨਵਾਂ ਨਾਵਲ 'ਬੀ.ਬੀ.{ਸੀ.}ਡੀ.' ਤਿਆਰ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਅਜਕਲ ਇਥੋਂ ਦੇ ਪਰਚੇ ਦੇਸ ਪਰਦੇਸ ਵਿਚ ਸੀਰੀਅਲਾਈਜ਼ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੀ.ਬੀ.{ਸੀ.}ਡੀ.ਤੋਂ ਭਾਵ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਬੌਰਨ {ਕਨਫਿਊਜ਼ਡ} ਦੇਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਅਰਥ ਹਨ ਕਿ ਬਰਤਾਨੀਆਂ ਵਿਚ ਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਕਨਫਿਊਜ਼ਡ ਹਨ। ਮੇਰੇ ਨਾਵਲ ਦੇ ਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਨਫਿਊਜ਼ਡ ਸ਼ਬਦ ਕੈਂਸਲ ਹੈ। ਇਹ ਇਕ ਟਰਮ ਹੈ ਜੋ ਇਥੋਂ ਦੀਆਂ ਯੂਨੀਆਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਆਏ ਲੋਕ ਵਰਤਦੇ ਹਨ। ਇਹੋ ਟਰਮ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਯੂਨੀਆਂ ਵਿਚ ਵੀ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਓਥੇ ਇਸ ਨੂੰ ਏ.ਬੀ.ਸੀ.ਡੀ. ਆਖਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਡਾ. ਪ੍ਰੇਮ ਮਾਨ ਵਰਗੇ ਦੋਸਤ ਵਧੇਰੇ ਦਸ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਖੈਰ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕ ਸਾਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਨਫਿਊਜ਼ਡ ਹੀ ਸਮਝਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਕੋਲ ਓਹਨਾਂ ਵਰਗੀ ਚਲਾਕੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਓਹਨਾਂ ਦੇ ਲਤੀਫੇ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚ ਜਿਹੜੀ ਚੀਟ-ਗੁੜ੍ਹਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਇਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਓਹ ਗਾਇਬ ਹੈ। ਮੈਂ ਕਈ ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਲੈ ਕੇ ਗਿਆ ਹਾਂ ਤੇ ਇਹ ਫਰਕ ਮੈਂ ਖੁਦ ਦੇਖਿਆ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਂਪੇ ਵੀ ਇਸ ਫਰਕ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹੋਣਗੇ। ਮੈਂ ਇਥੇ ਇਕ ਹੋਰ ਗੱਲ ਆਪਣੇ ਮੁੱਦੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਦੀ ਕਹਿਣ ਦੀ ਗੁਸਤਾਖੀ ਕਰਨ ਲਗਾ ਹਾਂ ਕਿ ਇਧਰਲੇ ਜੰਮੇ ਮੁੰਡੇ ਕੁੜੀਆਂ ਭਾਵੁਕ ਤੌਰ ਤੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਿੱਧੇ ਹਨ ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਜੰਮੇ ਮੁੰਡੇ ਕੁੜੀਆਂ ਇਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਉਣ ਦੇ ਯਤਨ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਕਲ ਜਿਹੜੇ ਪਾੜ੍ਹੇ ਇਧਰ ਆਏ ਹੋਏ ਉਹ ਜੋ ਕੁਝ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਉਸ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਹੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਪੱਕੇ ਹੋਣ ਲਈ ਵਿਆਹ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵਿਚ ਇਥੋਂ ਦੀਆਂ ਜੰਮੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਫਸਾਉਣ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਵਿਓਂਤਬੰਦੀਆਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਆਏ ਇਹ ਨਕਲੀ ਪਾੜ੍ਹੇ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਊਥਾਲ ਦੇ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਖੈਰ, ਮੈਂ ਗੱਲ ਕੋਈ ਹੋਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸਾਂ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿਚ ਜੰਮੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਕਨਫਿਊਜ਼ਡ ਕਿਉਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਨਾਵਲ ਵਿਚ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਕਹਿਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਇਕ ਦੋਸਤ ਦੇ ਬੇਟੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਹਾਣੀ ਪਾਈ ਹੈ। ਮੇਰਾ ਦੋਸਤ ਅਮਰੀਕ ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਖਿਡਾਰੀ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਗੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੇਟੇ ਲਵਲੀਨ ਨੂੰ ਵੀ ਕਬੱਡੀ ਵਲ ਪਾ ਦਿਤਾ। ਅਜਕਲ ਲਵਲੀਨ ਯੂਨੀਵਰਸਟੀ ਵਿਚ ਡਿਗਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਆਏ ਦੋਸਤ ਉਸ ਨੂੰ ਆਖਣ ਲਗਦੇ ਹਨ ਕਿ ਓਹ ਇੰਡੀਅਨ ਹੈ ਪਰ ਓਹ ਜ਼ਿਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਓਹ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਦੋਸਤ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਓਹ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲਦਾ ਹੈ, ਕਬੱਡੀ ਖੇਡਦਾ ਹੈ, ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਵੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਰੰਗ ਕਾਲਾ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਓਹ ਭਾਰਤੀ ਹੈ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਹੋਣ ਦਾ ਢੋਂਗ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮੁਫਤ ਵਿਚ ਹੀ ਗੋਰਾ ਸਮਝ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਲਵਲੀਨ ਓਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦਾ ਰੋਣ ਹਾਕਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼-ਇੰਡੀਅਨ ਤਾਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇੰਡਿਅਨ ਨਹੀਂ ਤੇ ਇਹ ਲੋਕ ਉਸ ਨੂੰ ਕਨਫਿਊਜ਼ਡ ਹੋਣਾ ਆਖਦੇ ਹਸਦੇ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਨਾਵਲ ਵਿਚ ਮੈਂ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਿਆਨਿਆਂ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਮੈਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਨਾਵਲ ਅਜਕਲ ਦੇਸ ਪਰਦੇਸ ਵਿਚ ਸੀਰੀਅਲਾਈਜ਼ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਥੇ ਮੈਂ ਇਸ ਨਾਵਲ ਦਾ ਨਾਂ 'ਸਾਊਥਾਲ ਭਾਗ ਦੂਜਾ' ਵਰਤ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਮੇਰੇ ਨਾਵਲ 'ਸਾਊਥਾਲ' ਦਾ ਸੀਕਿਉਲ ਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਅਗਲੇ ਸਾਲ 'ਬੀ.ਬੀ.{ਸੀ.}ਡੀ.' ਦੇ ਨਾਂ ਹੇਠ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਛਪੇਗਾ।