ਰੱਬ ਤੇ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਇਤਹਾਸ

ਜਿਹਨਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਲੰਡਨ ਦੀਆਂ ਬੱਸਾਂ ਉਪਰ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਰੱਬ ਨਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਇਸ ਲਈ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਣੋ, ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਰਚੇ ਛਿੜ ਖੜੇ ਹੋਏ। ਚਰਚਾਂ ਵਾਲੇ ਤੇ ਹੋਰ ਧਾਰਮਿਕ ਅਦਾਰੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਵੀ ਕਰਨ ਲਗ ਪਏ ਕਿ ਅਜਿਹੀ ਐਡ ਬੱਸਾਂ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਨਾਸਿਤਕ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਐਡ ਕਿਤੇ ਵੀ ਲਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ। ਅਜ਼ਾਦ ਮੁਲਕ ਹੈ। ਨਾਸਿਤਕਾਂ ਦੀ ਨਵੀਂ ਬਣੀ ਸੰਸਥਾ ਲਈ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਵੀ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਗਏ ਜਿਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਾਸਤਿਕ ਲੋਕ ਕਿੱਡੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਹਨ। ਨਾਸਤਿਕ ਹੋਣ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫਾਇਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜੀਵਨ ਅਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,
ਤੁਹਾਨੂੰ ਨੀਂਦ ਵਧੀਆ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਬੁਰੇ ਸੁਫਨੇ ਤੰਗ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਦੁਨੀਆਂ ਸਮਝਣੀ ਸੌਖੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਸਲਿਆਂ ਦੇ ਹੱਲ ਸਹਿਜੇ ਲੱਭਣ ਲਗਦੇ ਹਨ ਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਣਗਿਣਤ ਫਾਇਦੇ। ਨਾਲ ਦੀ ਨਾਲ ਨਾਸਤਿਕ ਹੋਣ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਜਿਹੜੇ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਦਾ ਮੈਨੂੰ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਮੈਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਅਜੀਬ ਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਪਾ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਮੱਥਾ ਨਾ ਟੇਕਣ ਕਰਕੇ ਕਈ ਸਿਆਣੇ ਮੈਨੂੰ ਬੁਰਾ ਭਲਾ ਵੀ ਕਹਿਣ ਲਗਦੇ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਭਰਾ ਦੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਸਮੇਂ ਧਾਰਮਿਕ ਰਸਮਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰਾਂ ਨਾ ਨਿਭਾਉਣ ਕਰਕੇ ਕਈ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਵਲੋਂ ਤਿਖੀ ਅਲੋਚਨਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਵੀ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਹੋਰ ਵੀ ਸਮਾਜਕ ਰਸਮਾਂ ਵੇਲੇ ਮੇਰੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਮੇਰੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿਚ ਖੜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਮੈਂ ਇਕੱਲਾ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ। ਇਹ ਤਾਂ ਛੋਟੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਹਨ ਕੁਝ ਹੋਰ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸੁਹਜ ਸਵਾਦ ਵਲੋਂ ਊਣੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ ਹੋ। ਹਾਲੇ ਕੱਲ ਹੀ ਮੇਰਾ ਇਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੋਸਤ ਅਲਾਮਾ ਇਕਬਾਲ ਦੀ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਬਾਰੇ ਲਿਖੀ ਨਜ਼ਮ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਸੁਣਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਵੈਸੇ ਇਹ ਨਜ਼ਮ ਮੈਂ ਪਹਿਲਾ ਵੀ ਪੜ੍ਹੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਹ ਨਜ਼ਮ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੋਇਆ ਆਪ ਹੀ ਦਾਦ ਵੀ ਦਿੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਨਜ਼ਮ ਵਿਚ ਰੱਬ ਦਾ ਦਖਲ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਮੈਂ ਬੋਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸਾਂ। ਨਜ਼ਮ ਪੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੁੱਛਣ ਲਗਿਆ ਕਿ ਕੀ ਮੈਨੂੰ ਅਲਾਮਾ ਇਕਬਾਲ ਦੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਚੰਗੀ ਨਹੀਂ ਲਗਦੀ। ਮੈਂ ਆਖਿਆ ਕਿ ਇਕਬਾਲ ਦੀ ਬਹੁਤੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਘੁੰਮ ਫਿਰ ਕੇ ਅੱਲਾ ਨਾਲ ਜਾ ਜੁੜਦੀ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਦੋਸਤ ਨੂੰ ਮੇਰੀ ਇਹ ਗੱਲ ਸਮਝ ਨਾ ਪਈ ਪਰ ਦੋਸਤੀ ਵਿਗੜ ਜਾਣ ਡਰੋਂ ਮੈਂ ਸਮਝਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵੀ ਨਾ ਕੀਤੀ। ਇਹੋ ਗੱਲ ਧਾਰਮਿਕ ਗਰੰਥਾ ਬਾਰੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਕੁਰਾਨ ਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਰਸ਼ਨ ਪਿਆ ਹੈ ਪਰ ਵਾਧੂ ਏਨਾ ਕੁਝ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਪੜ੍ਹ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਇਹੋ ਗੱਲ ਗੁਰਬਾਣੀ ਬਾਰੇ ਹੈ। ਇਸੇ ਗੱਲ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਸਾਹਿਤਕਤਾ ਨਹੀਂ ਮਾਣ ਸਕਦਾ। ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਹਿਬੂਬ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਸਾਹਿਤ ਅਕੈਡਮੀ ਵਾਲਿਆਂ ਇਨਾਮ ਦਿਤਾ ਸੀ ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਫਜ਼ੂਲ ਕਵਿਤਾ ਜਾਪਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਨਾਸਤਿਕ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਾਹਿਤ ਨੂੰ ਮਾਣ ਸਕਣ ਤੋਂ ਵਾਂਝਾ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ। ਕੁਝ ਦਿਨ ਹੋਏ ਇਕ ਧਾਰਮਿਕ ਜਥੇਬੰਦੀ ਨੇ ਮੇਰੇ ਤਕ ਸੀਰੀਅਲ ਲਿਖਣ ਲਈ ਪਹੁੰਚ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਸੀਰੀਅਲ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਬਾਰੇ ਬਣਾਇਆ ਜਾਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਪੈਸੇ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਵੀ ਕੀਤੀ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮੇਰੀ ਲਿਖਤ ਨੂੰ ਪੈਸੇ ਮਿਲਣ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਪਰ ਮੈਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿਤਾ। ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਮੈਂ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਹੀ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ। ਜੋ ਕੁਝ ਹੋਇਆ ਉਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਖਿਲਾਫ ਖੜਾ ਹਾਂ। ਸੀਰੀਅਲ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਸੀਰੀਅਲ ਵਿਚ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਲਹਿਰ ਦੇ ਚੰਗੇ-ਮੰਦੇ ਸਾਰੇ ਪੱਖਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਇਸ ਦੇ ਹੋਰ ਭੈੜੇ ਪੱਖਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਧਾਰਮਿਕ ਪੱਖ ਵੀ ਹੈ। ਖੈਰ ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤ ਅਮਰੀਕ ਗਿੱਲ ਦਾ ਫੋਨ ਨੰਬਰ ਦੇ ਦਿਤਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਫਿਲਮੀ ਬੰਦਾ ਹੈ ਤੇ 'ਉਚਾ ਦਰ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਦਾ' ਵਰਗੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਦਾ ਲੇਖਕ ਵੀ।
ਆਪਣੇ ਨਾਸਤਿਕ ਹੋਣ ਦਾ ਇਕ ਹੋਰ ਨੁਕਸਾਨ ਮੈਂ ਕਾਫੀ ਦੇਰ ਉਠਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੈਂ ਹੋਣ ਸੋਧ ਲਿਆ ਹੈ ਪਰ ਨੁਕਸਾਨ ਤਾਂ ਹੋਇਆ ਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਇਹ ਕਿ ਮੈਂ ਰਾਗੀਆਂ ਢਾਡੀਆਂ ਤੋਂ ਮਹਾਂਰਾਜਾ ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਤੇ ਮਹਾਂਰਾਣੀ ਜਿੰਦਾਂ ਦੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਸੁਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਨੁਕਸਾਨ ਇਹ ਕਿ ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਧਾਰਮਿਕ ਲੋਕ ਹੀ ਸਮਝਦਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਸ ਇਤਹਾਸ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ। ਮਹਾਂਰਾਜਾ ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਦਾ ਇਸ ਮੁਲਕ ਨਾਲ ਡੂੰਘਾ ਵਾਹ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਮੈਂ ਉਸ ਪ੍ਰਤੀ ਗੰਭੀਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਹੁਣ ਜਾ ਕੇ ਮੈਂ ਵਕਤ ਦੇ ਇਸ ਟੋਟਕੇ ਦਾ ਅਧਿਅਨ ਕਰਨ ਲਗਿਆ ਹਾਂ। ਸਾਰੇ ਸਿਖ ਇਤਹਾਸ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਇਥੋਂ ਮੈਂ ਇਹ ਸਿਖਿਆ ਕਿ ਰੱਬ ਤੇ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਇਤਹਾਸ ਦੋ ਅਲੱਗ ਅਲੱਗ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹਨ।